İnternet üzerinde yayıncılık yapan bir çok sitenin en büyük açmazlarından biri, internette kağıt üzerinde yapılan yayıncılık gibi bir yayın yapmalarıdır. Daha düzgün bir şekilde ifade etmek gerekirse, basılı olarak yayınlanan bir dergi ya da gazete internette bir site açtığında, kağıt üzerinde yaptığı yayını aynen internete taşımayı tercih ediyor. Oysa internetin kendine özgü mantığı ve doğası vardır. Basılı yayında yer alan metin ve resimleri olduğu gibi alıp, web sayfası olarak internete koymakla internet yayıncılığı yapılmış olmaz.
Bunun yerine internetin doğasına özgü özellikler ve habercilik/yayıncılık metodları içeren tarzlar denenmelidir. İnternetin getirdiği en büyük özellik, interaktivitedir. Yayıncı, karşısındaki okuyucuyu dikkate alıp, çeşitli metodlarla ona söz hakkı veriyorsa ancak internet yayıncılığından söz edilebilir. Yokta tek taraflı, durağan sayfalarla yapılmış bir site internetin tüm imkanlarını kullanmamış olur.
Peki internetin getirdiği interaktivite özelliği nasıl kullanılır? Bu sorunun cevabı büyük bir giz değil. Bu yazıyı okuyanları bir çoğu bunu biliyor. Ancak biz yine de sıralayalım. İnternet yayıncılığında ilk akla gelen interaktivite aracı ankettir. Kullanıcılar, anketlere katılarak, varolduklarını gösterir ve kendilerine yöneltilen sorulara cevap vererek gündemdeki konuya ilişkin düşünce ve yaklaşımlarını ifade ederler. Tabii burada, anketlerin hazırlanış tarzı, soruların yöneltiliş şekli çok önemlidir. Bir çok sitede anketlerin tamamen yönlendirmeci bir metodla hazırlandığı görülmektedir. Öyle bir anket düşünün ki, sizin tercih edeceğiniz uygun bir cevap bulunmasın. Maalesef bu tür anketlerle çoğu zaman karşılaşıyoruz.
Anketin yanısıra, Forum da kullanıcıların görüşlerini ifade edebilecekleri önemli bir araçtır. Bugün büyük yayın gruplarına ait bir çok sitede, (burada kasıt, büyük yayın gruplarının dergi ve gazeteleridir) Forum bulmak neredeyse mümkün değildir. Forum bulunanlarda ise, kısıtlı konular hakkında görüş belirtmek mümkündür. Bu forumların da nasıl kullanıldığı bellidir. Örneğin büyük gazetelerimizden birinde, Dünya Kupası esnasında böyle bir bölüm, futbolcu İlhan’a genç kızların sevgi mesajlarını iletebilmeleri için tahsis edilmişti. Oysa, bu büyük gazetemizin aksine, sermaye olarak küçük olan bir çok sitede son derece yararlı tartışmalar yapılabiliyor.
Son zamanlarda bir çok sitede görmeye alıştığımız “Yazıya/Habere yorum ekle” özelliği ise interaktiviteyi sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Bu özellik dikkatli kullanıldığı ve denetimi iyi yapıldığı sürece son derece yararlı ve yayıncı ile okuyucu arasında iletişimi güçlendiren bir araçtır.
Sohbet Odası (çokça bilinen adıyla chat), internet kullanıcılarının kendi aralarında tartışmaları için kullanabileceği önemli araçlardan biridir. Bu araç, hepimizin de bildiği gibi genelde yanlış amaçlar için kullanılmaktadır. Bu nedenle internette sohbet, kişiye bir şeyler vermekten ziyade, vakit kaybettiren bir mekanizmaya dönüşmektedir. Sınırlı sayıda da olsa, doğru kullanınan odaların bulunduğu ise yadsınamaz bir gerçektir.
İnteraktiviteden bahsedip de, E-Posta ve Haber Grupları’ndan söz etmemek olmaz. E-Posta Grubu alanında Türkiye’de (ve belki de dünyada) en çok kullanılan sistem, Yahoo! Groups’a ait olanı. Bilindigi gibi Dergibi’nin de bir E-Posta Grubu bulunuyor. Haber Grupları ise olayın bir başka boyutu. Genelde Microsoft’un Outlook’u gibi yazılımlar üzerinden kullanılıyor. Bu konuda news.anet.net.tr adresine bakabilirsiniz. Bu adreste e-posta üzerinden takip edilebilen gruplara ait mesajları okuyabilirsiniz.
İnternet kullanıcılarının site yöneticilerine bir başka deyişle internet yayıncılarına görüşlerini ifade edebilecekleri bir araç da e-posta ve mesaj formudur. Ziyaret ettiğiniz sitelerle ilgili görüşlerinizi, bulunduğunuz sitedeki mesaj formu aracılığıyla site yöneticilerine ulaştırmayı ihmal etmeyin. Bu Türkiye’de içerik hizmetlerinin, internet yayıncılığının gelişmesi için önemlidir.
