EY GARİP BÜLBÜL DİYÂRIN KANDEDİR
Merhaba.
Yeni sayımızla, şiir ve irfan tarihimizin seçkin bir adıyla devam ediyoruz: Niyâzî-i Mısrî. Halvetî geleneğin Mısrîyye kolunu kurmuş olan, şiir tarihimizin “İkinci Yunus”u, ıstırap ve çile dolu bir ömür yaşamış; üç sürgünün ikisini Limni’de geçirmiş olan Hz. Mısrî, cezası bitmesine rağmen, orada kalmış, “beni bukağıyla defnedin, yarın huzur-ı Resulullah’ta şâhidim olacak” diye vasiyet etmiş, kabri ise sonradan yıkılmıştır. Bugün dergâhı market, camisi ise kafe yapılmış olan ve kabrinin üzeri asfalt ile örtülmüş bulunan Büyük Bilge’nin ve dervişlerinin, “gece, yıldızlar gibi” o ıssız adaya geldiği, bizatihi kendi ifadesidir.
“Niyâzî’nin dilinden Yunusdurur söyleyen / Herkese bir can gerek Yunusdurur can bana” diyen Niyâzî-i Mısrî, Türk dilinde irfanın en derin, en özgün söyleyişe ulaştığı bir şairdir.
Bu sayımıza eşlik eden kitabı, Prof. Dr. Kenan Erdoğan yazdı.Niyazî Mısrî’nin hayatı, eserleri ve irfan dünyasına
ilişkin doktora tezi bulunan Erdoğan, şiirlerinden seçmeler de yaptı.
Limni macerasının da yer aldığı kitapta, Niyazî-i Mısrî’nin sürgün hatıralarının, adalardaki Osmanlı
varlığının zenginliğini göstermesi bakımından önemli olduğunu düşünüyoruz.
Bugün Yunanistan idarî sınırları içerisinde bulunan Akdeniz adalarının çoğunda birçok İslam ârifi, yöneticisi ve sanatkârının kabri bulunmaktadır. Özellikle Girit, Rodos ve Limni gibi adalardaki vakıf varlıklarımıza ilişkin bir envanter çalışması gerekli görünüyor.
Limni’deki “Tıyn-ı Mahtum” olarak bilinen şifalı Hatem çamuru ise, Ayasofya ile ilişkisi bakımından ayrıca değerlidir. Tevârih-i Âl-i Osman ve Evliya Çelebi’nin Seyahatnâmesi başta olmak üzere pek çok kaynakta geçen Tıyn-ı Mahtum, Ayasofya’nın kubbesindeki Peygamber hâtırâsıdır. Buna dair, Yasemin Demircan’ın şu makalesine özellikle
bakılabilir: Yasemin Demircan, “Limni Adası’nda Çıkarılan Tıyn-ı Mahtum Madeni Hakkında”, Osmanlı, Ankara 1999, III, 322-326. Prof. Dr. Feridun Emecen’in kaleme aldığı Limni maddesinde de (İslam Ansiklopedisi) geçen Hatem toprağı,
Mondros’un da imzalandığı bu adayı ayrıca özellikli hale getiriyor.
Kitap eki dışında, dergide, Prof. Dr. Bilal Kemikli, Ali K. Metin, Ali Sali, Mehmet Aycı, Yunus Nadir Eraslan, Mikail Türker Bal ve Arafat Deniz’in konuyla ilgili değerli yazılarını bulacaksınız.
Yunus Nadir Eraslan, Niyâzî-i Mısrî’yle ilgili doktora çalışması bulunan Prof. Dr. Kenan Erdoğan’la Hz. Mısrî’ye ilişkin konuştu. Divân’ın nüshalarını karşılaştırarak özgün bir yayımını da yapmış olan Erdoğan, ayrıca, Hz. Mısrî’nin yetiştiği Elmalı havzasına ilişkin soruları da cevapladı.
Edebiyat Ortamı’nın bu sayısında, Niyazî Mısrî hz.leriyle ilgili çok özel bir makaleyi de yayımlıyoruz: Dr. Timuçin Çevikoğlu, Hazret’in irfan ve aşk dünyası ile musıkî geleneğimizin buluştuğu alana ilişkin size son derece değerli bilgiler sunuyor. Hz. Mısrî’nin musikî geleneğimizin seçkin adlarınca bestelenen şiirlerinden ve o eserlerin dünyasından söz ediyor. Bunlar arasında 3. Selim, Hammâmizâde İsmâil Dede Efendi, Alişir ü Ganî Dede, Hâfız Post, Zekâî Dede, Muallim İsmail Hakkı Bey gibi şahsiyetler de bulunuyor. Çevikoğlu meselenin özünü şöyle özetliyor: “Bu eserlerin bugün hîç icrâ’ edilmiyor olması ise kültür hayâtımız açısından üzücü ve düşündürücüdür.”
Yönetmen Koray Demir’le, hayatı, film serüveni ve yaptığı son filmlere ilişkin konuştuk. Demir’in
anlattıklarını ilgiyle okuyacağınızı ümid ediyoruz.
Tarık Tufan’ın son romanı Kaybolan, bu sayımızın gündeminde. Oğuzhan Öztürk, Tufan’la romanına ilişkin konuştu.
Bu sayıda yine Afrika şiirinden dostlarımız var. Cemil Çaygözoğlu’nun çevirisinden Afrikalı sanatçıların şiirlerini okuyacaksınız.
Tarihdaş coğrafyamızın edebiyatlarını dilimize taşımayı, onları tanımayı sürdüreceğiz.
Bu sayıda, yeni yayımlarla ilgili yazılara da yer veriyoruz. Edebiyat ve düşünce dünyamıza yeni katılan değerli kitaplara ilişkin yazan dostlarımıza özellikle teşekkür ederiz. Hece, Bengü, Cedit, Büyüyen Ay Yayınlarının son kitaplarının yanı sıra, Ali Haydar Haksal’ın eskimeyen kitaplarından Sesim Bana Yetmiyor’a, Prof. Dr. Yalçın Koç Hoca’nın Anadolu Mayası ile Theologia’nın Esasları, Felsefe’nin ve Teoloji’nin Nazariyatı Üzerine Bir inceleme’sine, Ebubekir Eroğlu’nun Açık Kaldıkça Defterim’e, D. Mehmed Doğan’ın Türkçe’nin Cenaze Töreni’ne daha birçok değerli yayıma ilişkin yorumlar okuyacaksınız.
Edebiyat Ortamı, genç ve yetenekli şairlerin, öykücülerin şiir ve öykülerine yer vermeyi aslî çaba olarak görüyor. İlginizden dolayı mutlu olduğumuzu belirtmek isteriz. Gelen metinlerin yoğunluğu, bazen bazı metinleri ertelememize yol açıyor, bunun için bağışlamanızı diliyoruz.
BU SAYIDA
6 Kadın | DAVUT GÜNER
7 işmar eder kelimeler | ALİ SALİ
9 Evvel Zaman İçimde Ahir Zaman İçimde | YAŞAR AKGÜL
11 Bir Uykunun Çığlığı | MÜCAHİT AYGÖREN
12 Kalbim ve Atlas | YAŞAR BEDRİ
13 Gölgenin Öte Yanı | MUSTAFA IŞIK
14 İstanbul Şiirleri | MUSTAFA RUHİ ŞİRİN
19 Gelgit | ABDULLAH KUZUCU
20 kirli beyaz iki dil, bir masal | YUNUS KARAKOYUN
21 Eski Bir Liman Nefesim | MUSTAFA UÇURUM
22 Seni Buldum | TARIK ÖZCAN
23 Kelebek Etkisi | ESRA DÖKMEN
25 Benden Değil | SERPİL ÖZÇEŞMECİ
27 Ne Vakte Kadar Hicranınla Beni Sınayacaksın? | Melâyê Cizîrî | Kürtçe’den çeviren: S. AHMET KAYA
28 Menzilsiz Makamsız | Kemâleddîn Hocendî | Çeviren: ARAFAT DENİZ
29 Edgar Allan Poe “Rüya İçinde Bir Rüya” Çeviren: FARUK UYSAL
30 Düşünülesi Şeyler | Robert Bly | Çeviren: CÜNEYT FÂTİH YAYLACI
31 Deniz | Frithjof Schuon | Çeviren: SERPİL ÖZÇEŞMECİ
32 Yoksul Çocuklar | Gwendolyn Brooks | Çeviren: CEMİL ÇAYGÖZOĞLU
34 Sabahın Nabzında | Maya Angelou | Çeviren: CEMİL ÇAYGÖZOĞLU
35 Nuri Pakdil’in Afrika’sı | ÂTIF BEDİR
38 İrfan Sofraları – Dördüncü ve Altıncı Sofra | MUHAMMED NIYÂZÎ-I MISRÎ
41 Prof. Dr. Kenan Erdoğan: “Niyazî-i Mısrî, özgün grameriyle, aşk ve irfanıyla önemli bir yol gösterici ve örnektir.” | Söyleşi: YUNUS NÂDIR ERASLAN
47 “Nıyâzî-i Mısrî Hz.’nin Hıkmetli Sözleri Ve Mûsıkî Geleneğimiz” | DR. TİMUÇİN ÇEVİKOĞLU
53 “Adalardan Bir Yar Gelir Bizlere” | ALİ SALİ
57 Şiir ve Mânâ Niyazî Mısrî Örneği | PROF. DR. BİLAL KEMİKLİ
61 Klasik Şiirimizdeki Anti-Konformist Ruh: Niyâzî-i Mısrî | ALİ K. METİN
64 Buz Çözülünce Su | MEHMET AYCI
66 M. Efdal Emre’nin Niyâzî-i Mısrî Dîvânı ve Şerhi | YUNUS NADİR ERASLAN
68 Hakikât İlmihâli Bir Dîvân: Niyâzi-i Mısrî Divânı | MİKAİL TÜRKER BAL
71 “Niyâzî’nin dilinden Yunusdurur söyleyen / Herkese bir can gerek, Yunusdurur can bana” | ARAFAT DENİZ
74 Şiir Adağı Göçmen Konağı Arayurt | ALİ ÖMER AKBULUT
79 Koray Demir | Söyleşi: SADIK YALSIZUÇANLAR
94 Şaka | AYŞE YAZICI YAVUZ
98 Susuz Bekir | ÖMER VURAL
103 Top Mezarlığı | ZEHRA ATICI
106 Lalaee | MUHSİNE ARZU AYAN
108 “Ocağına Serin Kuşlar Konsun Oğul” | KUDDUSİ DEMİR
112 Kınalı Parmak | ŞEYDA EROĞLU
115 Allah Nerede | YÂSİN TAÇAR
117 Kısa Öyküler | SADIK YALSIZUÇANLAR
115 Dört Kısa Öykü | CAHİD EFGAN AKGÜL
121 Karınca Mezarlığı | RABİA UÇAR
124 Hayırseverliğin Altın Merdiveni | Çeviren: CEMİL ÇAYGÖZOĞLU
126 “Büyük roman, insanın iç içe geçmiş derin katmanlarını keşfetmesinin önünü açıyor ve kendi hakikatine ulaşmasına mâni olan barbarlığa karşı direniş olarak gelişiyor” Söyleşi | OĞUZHAN ÖZTÜRK
128 Prof. Dr. Yalçın Koç’un “Anadolu Mayası” Kavramsallaştırması | FURKAN ALPSOY
130 “Yalçın Koç Ve Theologia’nın Esasları” | MEHMET AKTAŞ
148 Bursa’da Hülya Saatleri | MUSTAFA BAŞPINAR
151 Açık Kalmışsa Defter | ALİ SALİ
154 Yüz Yıl Önce Yazıldı Ama Bugünü Anlatan Harika Bir kitap: DAİMA HİLEKÂR / Yunanistan | AHMET FİDAN
157 Bir Kitap Bir – Usta Sesim Bana Yetmiyor | YUNUS NADİR ERASLAN
159 Yeni Yayımlar Arasında | MEHMET ALİ BULUT
163 Devlet Yalanı ya da Türkçenin Cenaze Töreni | ALİ SALİ
167 Efendi Dayının Kozalakları | CAHİD EFGAN AKGÜL
170 Sekerat | YUNUS NADİR ERASLAN
172 ‘Edebiyatın İyileştirici Gücü’ Üzerine Notlar | KAMİL KARAPINAR
174 Ortak Hikâyeler Benzer Trajediler | ARAFAT DENİZ
178 “Freud’un Göremediği Rüya” | ERHAN ÇAMURCU
180 Bir Ustanın Kaleminden “Hatırlamak Uzatıyor Ömrü” | MEHMET KURTOĞLU
183 Alla Büük; Gagauz Yeri’nin En Paalı Literatoru | FAHRİ TUNA
186 “Sana Bir Tepeden Baktım” Budapeşte | FERİDE TURAN
189 Neler Oluyor? | MEHMET ALİ BULUT
195 Gelen Şiirler | AYŞE KARAGÖZ
