Şiir otoyola çıkar çıkmaz (dile gelir gelmez) ölen (ölümle yüzleşmek zorunda kalan) bir şeydir. Bir çeviri kitap üzerine yapılacak söyleşiye uygun olmayacak belki sorularım. Ancak metin Derrida’ya ait olunca da başka bir şey gelmiyor elimden. Derrida gibi zor bir düşünürün kitabını Türkçe’ye çevirme işini kotaran birinin bu soruların muhatabı olabileceğini düşünüyorum. Mazur görülürsem sorularıma geçmek […]
Varlık ve evren harikulâde armağanlar sunuyor bize. Tarihin, oluşun ve hayatın perdesini azıcık aralayıp ibretle bakmayı becerebilirsek yaratıldığımız gibi insan olma şevkimizi artıracak, hayat ve güzellik dolu sayısız, bitmeyen imkanla karşılaşacağız. Yaşın ve toplumun getirdiği bağlardan azade bir çocuk safiyet ve öz[ü]gürlüğüyle gözleriniz parlayacak insan olmanın ihtişamını ve hayatı yeniden keşfedeceksiniz. Hz. İsa [as]: “”Çocuklar […]
Malumat [kuru bilgi] perdesini aralayıp bilginin hakikatine sığınarak “İnsanlık Tarihi” için belki şöyle bir çıkarımda bulunabiliriz: İnsanlık Tarihi, adına izafeten ait olduğu varlık gibi “çocukluk, gençlik ve olgunluk” olarak [belli başlı] üç çağdan oluşur. “Çocukluk Çağı” Hz. Âdem [as] ile başlayan ve Nuh Tufanı’na kadar süren zamandır. Nuh Tufanı sonrası “Gençlik Çağı” başlar. “Olgunluk Çağı” […]
Şiirin tanıma, tasıma, kavramlaştırmaya, ölçmeye… gelmeyeceği, gelemeyeceği hep söylenip duruldu_durulur. Yine de şiirin ne’liği, nasıl yazılması gerektiği, niteliği, amacı… da hep soruldu_sorarlar. “Boru mu ölçüyoruz; şiirden konuşuyoruz!” karşılığı söyleyeni rahatlatsa da “şiir kaçkını” riyaziyecileri; hesaplı, parlak bulaşık vaziyetiyle “dilin yağını” süzenler duramazlar_durdurmaz. Bir de suyun başına oturup “kaymak sıyırma” psikolojisiyle, “insancıklar”ın yaşamlarına “erdem” buyurma üst-kimliği […]
Eleştirinin “gerçegin, iyinin ve güzelin duyumu/bildirimi” gibi bir anlamla hatıra gelmesi pek nadirdir. Açık etmese bile, eleştirilmekten pek hazzetmez âdemoğlu. Eleştiriden sözedildiğinde çoğunlukla aklımıza tahakküm, saldırganlık, “harcama”, “haklama”, hafife alma gibi olumsuz anlamlar gelir. Eleştirmen “destursuz bağa girip”, kişinin “iç”ine elini sokarak orasını burasını karıştıran, ciğerini sökmeye hazır biri gibi düşünülür. Kadir, kıymet bilmez biridir […]
“Füsus”da varlıklara “Rahmani Nefes” diyor İbn Arabî. Rahmani Nefes”deki belirme ve varlıkların kaynaklarına da “kelimeler”. Peygamberlere “Kelimetullah” denilmesi de buradandır, diyor. Daha sonra uzun uzun “Nefsin tezahürü”nde istidat, hâl ve dil üzerinde duruyor. İşte Âdem de âlemin “nefsi”dir. Âlemin vücudu Âdem(insanoğlu)dir. Âdem’den âleme, âlemden Âdem’e dönüş: varoluş döngüsü: Nefes/nefis. Dıştaki serin havanın içe alınması; içteki […]
Konya’dayım. Hangi yıl hatırlamıyorum; bir-iki yıl önce. Mecburen bulunduğum bir yerde niçin bulunduğumu, çevremde ne olup bittiğini ve ortalıkta telaşla dolaşıp duranların neye benzediklerini, ne olduklarını anlamaya çalışıyorum. Anlamaya çalıştığım şeyleri azıcık anlar gibi olduğumdan mı, anlamanın eşiğine bile varamadığımdan mıdır; oradan kurtulmak istiyorum. Ama öyle bir çemberin içindeyim ki, kurtulmam imkansız gibi görünüyor. Ne […]
[Mesela] taş.. Kimi için “cansız” bir cisim, maddedir o. İşte doğada bulunan şeylerden biri. Doğanın parçası. En çok alıp, denizde en ileriye atar, ya da kaydırak yapar. Şöyle “sanatsal” bir mizacı olan başka bi çeşit bakar ona; “ayy ne şekerrr, çok güzel bu yaa, bak çizgilerindeki orjinalliği görüyor musun? Sanki doğanın bütün izlerini taşıyor. Sanki […]
“Çelişik sözlere büründünüz.” Zariyat; 8. * Hiçbir söz insan diline düşmeden kötü değildir. * Hayat bir ırmak gibi akmıyor; tek bir nokta/an gibi bir çizgi üzerinde derinleşiyor. Dibe doğru. * Hiç: Varlık sağanağı. * Konuşma sessizliğin soluklanmasıdır, hayatıdır. * Koruyup yaydığında sessizliği sükût Nefes aldığında konuşma Sükût bütün konuşmadır. * Konuşmak ve yazmak emaneti sahibine […]
Mutad üzere şiir “öldü, bitti”ye getirilmeye çalışılırken iddialara artistik bir mesned kazandırmak için söz “döndürülür” şiir ve düşünce “bağlantısızlığı”nda karar kılınıverir. Valéry’nin adı da alet ediliverirse işe, hele bir de ona atıfla söylenen “Şiir fikirlerle yazılmaz, kelimelerle yazılır.” sözü de serlehva yapılıverirse; değmeyin gitsin. İyi de bunlar alet olamaya direnir, düşünce de şiirle bağlarını koparmaya […]